زندگی نامه حضرت زهرا(سلام الله علیها)

بعد از چهل شبانه روز عبادت و كناره‏گيرى رسول خداصلی الله علیه وآله از خديجة كبرى سلام الله علیها، فرشته خدا از بهشت‏براى آن حضرت غذايي آورد. بعد از افطار با آن غذاى بهشتى و روحانى، جبرئيل عرض كرد: «اى رسول خدا! امشب از نماز مستحبى درگذر و به سوى خانه خديجه بشتاب! زيرا خداوند اراده نموده كه از صلب تو فرزند پاكيزه‏اى بيافريند.» به دنبال اين فرمان، نور فاطمه سلام الله علیها از صلب پدر به رحم مادر انتقال يافت.

ولادت 
بعد از چهل شبانه روز عبادت و كناره‏گيرى رسول خداصلی الله علیه وآله از خديجة كبرى سلام الله علیها، فرشته خدا از بهشت‏براى آن حضرت غذايي آورد. بعد از افطار با آن غذاى بهشتى و روحانى، جبرئيل عرض كرد: «اى رسول خدا! امشب از نماز مستحبى درگذر و به سوى خانه خديجه بشتاب! زيرا خداوند اراده نموده كه از صلب تو فرزند پاكيزه‏اى بيافريند.» به دنبال اين فرمان، نور فاطمه سلام الله علیها از صلب پدر به رحم مادر انتقال يافت. ⁽²⁾ 
بعد از مدتى جبرئيل به پيامبرصلی الله علیه وآله اينگونه بشارت داد: «اى رسول خدا! فرزندي كه در رحم خديجه سلام الله علیها آمد، دختر ارجمندى است كه نسل تو از وى ادامه خواهد يافت. او مادر امامان و پيشوايان دين است كه بعد از انقطاع وحى جانشين تو خواهند شد.» ⁽³⁾ 
بعد از اتمام دوران باردارى حضرت خديجه سلام الله علیها، فرشتگان خدا، حوريان بهشتى و زنان آسمانى به يارى خديجه شتافتند و بدين گونه، فاطمه عزيز؛ يعنى اختر فروزان آسمان نبوت پا به عرصه گيتى نهاد، و با نور تابناك خود، شرق و غرب عالم را روشن ساخت. ⁽⁴⁾ 
امام صادق علیه السلام فرمود: «وقتى حضرت خديجه سلام الله علیها پيامبر اكرم صلی الله علیه وآله را به همسرى برگزيد، زنان مكّه به دليل دشمنى با آن حضرت، از او دور شدند، آنان نه تنها به خديجه سلام الله علیها سلام نمى‌كردند؛ بلكه حتّى از رفت و آمد زنان ديگر هم جلوگيرى مى‏نمودند. به اين ترتيب وحشتى عجيب بر وجود خديجه مستولى شد؛ البته او بيش‌تر از اين مى‏ترسيد كه به پيامبر صلی الله علیه وآله آسيبى برسانند. 
وقتى خديجه سلام الله علیها به فاطمه سلام الله علیها حامله شد، فاطمه سلام الله علیها در شكم مادر با او سخن مى‏گفت و مونس مادر بود و او را به صبر توصيه مى‏فرمود؛ امّا خديجه سلام الله علیها اين حالت را از پيامبر صلی الله علیه وآله مخفى مى‏داشت تا آن روزى كه حضرت داخل شد و شنيد حضرت خديجه با كسى سخن مى‏گويد. حضرت به اطراف نگريست؛ امّا كسى را نديد، پرسيد: «اى خديجه! با چه كسى سخن مى‏گويى؟» خديجه سلام الله علیها در پاسخ به كودكى كه در شكم داشت، اشاره كرد و پاسخ داد: «فرزندى كه در شكم دارم، با من سخن مى‏گويد و مونس من است.» حضرت فرمود: «در همين لحظه جبرئيل به من خبر داد كه اين فرزند دختر است. او و نسل او طاهر، بابركت و خجسته‌اند و خداوند نسل مرا از او به وجود خواهد آورد. از نسل او امامان دين متولّد مى‏شوند و حق تعالى بعد از قطع وحى، آنها را جانشين خود در زمين قرار مى‏دهد.» خديجه سلام الله علیها همواره در چنين حالتى بود تا آنكه موعد ولادت فرا رسيد و درد زايمان را احساس كرد. شخصى را نزد زنان قريش و فرزندان هاشم فرستاد كه به سوى او بشتابند؛ امّا همان فرستاده بازگشت و چنين جواب آورد كه: تو به حرف ما گوش ندادى و به همسرى يتيم عبدالله درآمدى؛ مردى كه فقير است و دارايى ندارد. حالا ما نيز به سخن تو گوش نمى‏دهيم و به خانه‏ات نمى‏آييم. 
شنيدن اين پيغام، خديجه سلام الله علیها را به شدت اندوهگين كرد؛ امّا در همان لحظات غم و اندوه به يك باره چهار زن گندمگون بلند بالا را ديد كه پيش رويش ايستاده‏اند. خديجه سلام الله علیها از مشاهدۀ آنان ترسيد؛ امّا يكى از آن بانوان گفت: «اى خديجه! نترس! ما فرستادۀ پروردگار و پشتيبان تو هستيم. من «ساره» همسر ابراهيم خليل علیه السلام، دومى «آسيه» دختر مزاحم، رفيق تو و همسر شوهرت در بهشت، سومى «مريم» دختر عمران و چهارمى «كلثوم» خواهر موسى بن عمران هستيم. خداوند ما را فرستاد تا در وقت ولادت، نزد تو باشيم و تو را كمك كنيم، بعد از اين گفتگو بانوان اطراف حضرت خديجه سلام الله علیها را گرفتند و فاطمهسلام الله علیها پاك و پاكيزه به دنيا آمد. 
هنگامى كه حضرت فاطمه سلام الله علیها متولّد شد، از او نوري ساطع شد، چنان كه خانه‏هاى مكّه را روشن كرد و در مشرق و مغرب جايى نماند كه از آن نور روشن نشود. ده حورالعين به آن خانه وارد شدند، هر يك دو ظرف پر از آب كوثر به دست داشتند. بانويى كه پيش روى خديجه بود، فاطمه را برداشت و با آب كوثر غسل داد. او لباس سفيدى را كه از شير سفيدتر و از مشك و عنبر خوشبوتر بود، بيرون آورد. فاطمه سلام الله علیها را در پارچه پيچيد و پارچه ديگر را مقنعۀ او كرد. آن گاه با او سخن گفت. حضرت فاطمه سلام الله علیها فرمود: «أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ أَنَّ أَبِي رَسُولُ اللَّهِ سَيِّدُ الْأَنْبِيَاءِ وَ أَنَّ بَعْلِي سَيِّدُ الْأَوْصِيَاءِ وَ وُلْدِي سَادَةُ الْأَسْبَاطِ؛ گواهى مى‏دهم به يگانگى خدا و اينكه پدرم رسول الله صلی الله علیه وآله، بهترين پيامبران و همسرم بهترين جانشين پيامبران و فرزندانم بهترين فرزند زاده‏هاى پيغمبران هستند.» ⁽⁵⁾ 
آنگاه به يكايك آن بانوان سلام كرد و هر يك را به اسم صدا زد. آن زنان نيز شادى كردند و حوريهاى بهشتى خندان شدند و به يكديگر بشارت دادند. اهل آسمانها نيز ولادت سيدۀ زنان عالميان را به يكديگر بشارت دادند. در آن لحظه، نور روشنى در آسمان پيدا شد كه تا آن روز چنان نورى ديده نشده بود. اين بار بانوان رو به خديجه سلام الله علیها كردند و گفتند: اين دختر را بگير كه طاهر، مطهر و با بركت است. خداوند به او و نسل او بركت داده است، 
خديجه آغوش گشود و چون كودك دلبندش در دامن او جاى گرفت، خوشحالى از سيمايش نمودار شد و سينه‏اش را در دهان فرزندش جاى داد. ⁽⁶⁾ و اين چنين بود كه فاطمه سلام الله علیها دختر رسالت در سال پنجم بعثت، بيستم جمادى الثانيه به دنيا آمد. ⁽⁷⁾ 

پيوند آسمانى 
حضرت فاطمه سلام الله علیها در خانۀ پدرى متولّد شد كه خود بهترين مربى و راهنماى بشريّت و از حيث كمالات شخصيتى اشرف انسانها بود، و مادرش خديجه سلام الله علیها، بانويى پاكدامن و دختر «خُويلد». وي از دوران طفوليّت تجربيات گرانسنگى اندوخته بود، و با ترتيب دادن كاروانهاى تجارتى به كسب درآمد مى‏پرداخت و با مديريّت قوى و به دور از رباخوارى ـ كه رسم زمانه بود ـ به تجارت مضاربه‏اى روى آورده بود. برخى معتقدند قبل از روى آوردن به تجارت با «عقيق بن خالد مخزومى» و بعد از مرگ او با «ابن هالة بن منذر اسدى» ازدواج كرد و از وى صاحب فرزندى به نام «هند» شد.⁽⁸⁾ 
تاريخ نگاران بارها از وى با عناوينى چون «امرأة حازمة لبيبة» بانوى دورانديش و خردمند و «امرأة عاقله» بانوى عاقل ياد كرده‏اند: «كَانَت خَدِيجَةُ اِمرَأَةٌ عَاقِلَةٌ شَرِيفَةٌ مَعَ مَا اَرَادَ اللهُ بِهَا مِن الكَرَامَةِ وَ الخَيرِ وَ هِىَ يَومَئِذٍ اَفضَلُهُم نَسَبَاً وَ اَعظَمَهُم شَرَفَاً وَ اَكثَرَهُم مَالاً.» ⁽⁹⁾ 
هرچند مديريّت قوى و درايت بى‏نظير وى در تجارت خود مقوله‏اى مهم است؛ امّا تابناك‌ترين صفحات زندگى او زمانى شكل مى‏گيرد كه با وجود زيبايى ظاهر و برخوردارى از تمام صفات عالى زنانه، هرگز در جامعۀ فاسد آن روز خود را نباخت و به چنان درجه‏اى از كمال رسيد كه به وى لقب «طاهره» دادند. او از يارى فقرا روى بر نمى‏تافت و خانه‏اش مأمن و محل پناه بى‏سرپرستها و نيازمندان بود. كرم و سخاوت، دورانديشى و درايت، عفت و پاكدامنى از وى بانويى پارسا ساخت و لقب «سيدة نساء قريش» كه در آن زمان به وى داده شد، از عمق نفوذ اجتماعى و نهايت احترام مردم به وى پرده برمى‏دارد. 
كمالات روحى و عقلى و حسن ظاهر وى سبب شد گروه زيادى از مردان همچون «عقبة بن ابى معيط»، «صلت بن شهاب»، «ابوجهل» و «ابوسفيان» انديشۀ همسرى‏اش را در سر بپرورانند؛ اما خديجه سلام الله علیها تمام اين درخواستها را رد كرد. او در بخشى از گفتگوى خود با «ورقة بن نوفل اسد بن عبدالعزى» پسر عمويش، نيافتن شخص مورد نظر را دليل عدم تمايل به ازدواج مى‏دانست. خديجه سلام الله علیها بر آيين حنيف ابراهيم علیه السلام باقى بود و از همين رو اوقاتى از روز را با علماى مذهبى به گفتگو مى‏گذراند و از سخنان و معارف آنان بهره مى‏برد. در اين نشستها گاه صحبت از ظهور پيامبرى از قريش به ميان مى‏آمد كه خديجه را سخت به فكر فرو مى‏برد. 
روزى همراه گروهى از زنان با يكى از علماى يهود گفتگو مى‏كرد كه رهگذرى جوان و بلند قامت توجّهشان را جلب كرد. عالم يهودى از خديجه سلام الله علیها خواست او را به مجلس خود دعوت كند و او نيز رهگذر را به منزل آورد. عالم يهودى از جوان خواست كه كتف خود را نشان دهد. رهگذر گوشه پيراهنش را كنار زد. او به دقّت نگريست. درخشش نور نبوّت را كه در كتابهايشان بشارت داده بودند، در كتف او ديد و گفت: اين مُهر پيامبرى است. خديجه سلام الله علیها بعد از سؤال از دليل عالم يهودى و دريافت پاسخ، گفت: اگر عموهايش اينجا بودند، اجازه نمى‏دادند تو چنين كارى انجام دهى؛ زيرا به شدّت از وى مراقبت مى‏كنند. عالم يهودى سخنانش را پى‏گرفت و گفت: اين جوان با زنى از قريش كه بزرگ قبيلۀ خود است ازدواج مى‏كند...» خديجه يك بار نيز در خواب ديد كه خورشيد بالاى مكه چرخيد و در خانه‏اش فرود آمد. او اين خواب را با پسرعمويش «ورقه» كه مسيحى بود در ميان گذاشت. وى كه با كتب آسمانى آشنايى داشت در پاسخ گفت: با مردى بزرگ و صاحب شهرت جهانى ازدواج خواهى كرد. 
اين شواهد خديجه سلام الله علیها را به فكر انداخت و او نتيجه گرفت كه با شيوه‏اى عاقلانه گمشده‏اش را به سوى خود بكشاند. پس شخصى را نزد محمّد فرستاد و پيام داد كه با مقدارى از اموال او به تجارت بپردازد. خديجه سلام الله علیها شرح موفّقيّت محمّد صلی الله علیه وآله در تجارت را توسط غلام خود شنيد و به اين ترتيب جوانۀ مهر او را به دل نشاند. چنان كه خود تقاضاى ازدواج كرد و گفت: «اى پسر عمو! من به خاطر خويشاوندى، شرافت نسب تو در ميان مردم، امانت، خوش اخلاقى و راستگويى‏ات به تو تمايل پيدا كرده‏ام.» 
حضرت محمد صلی الله علیه وآله پيشنهاد خديجه سلام الله علیها را پذيرفت و عمويش ابوطالب را از آنچه رخ داده بود، آگاه كرد. ابوطالب نزد «عمر بن اسد» عموى خديجه سلام الله علیها رفت و تقاضاى ازدواج كرد و به اين ترتيب خورشيد مكّه كه بيست وپنج سال از عمرش مى‏گذشت (15 سال قبل از بعثت) با خديجه سلام الله علیها ازدواج كرد. 
خديجه سلام الله علیها بارها علاقه‏اش به محمّد امين را به اثبات رساند و البته در كنار اين، تلخيهايى را نيز به جان خريد. زنان آن روزگار عموماً با مفاهيمي چون: خوش رفتارى، راستگويى و امانتدارى بيگانه بودند؛ لذا فلسفه ازدواج خديجه سلام الله علیها با يتيم عبدالله را نمى‏توانستند درك كنند. از اين رو لب به طعنه مى‏گشودند و خواسته و ناخواسته سرور زنان را در اندوه فرو مى‏بردند، تا جايى كه روابط خود را با او قطع كردند. 
خديجه سلام الله علیها در مقام تذكّر به زنان قريش، بزرگ بانوان را گردآورد و گفت: «از زنان عرب شنيده‏ام شوهران شما بر من خرده مى‏گيرند كه چرا با محمّد صلی الله علیه وآله وصلت كرده‏ام؟ اينك از شما مى‏پرسم آيا مانند محمّد صلی الله علیه وآله در جمال، خوش رفتارى، ويژگيهاى پسنديده و فضل و شرف در اصل و نسب در مكّه و غير آن سراغ داريد؟» و به اين ترتيب ثبات خود را در مسيرى كه برگزيده بود به طور مستدل به آنان اطلاع داد. 
تولّد كوثر نبي در روايات 
روايات فراوان و گوناگونى در باب چگونگى حمل، دوران حمل و... از سوى معصومان: نقل شده است كه همه حكايت از اهميّت موضوع تولد كوثر رسول صلی الله علیه وآله دارند كه تنها به تعدادى از اين روايات اشاره مى‏كنيم: 
1. نور فاطمه سلام الله علیها در دامان خديجه سلام الله علیها 
پيامبر صلی الله علیه وآله در جمع يارانى چون حضرت على علیه السلام، عمار، حمزه و... نشسته بود كه ناگهان فرشته وحى بر او نازل شد و پيام آورد كه چهل شبانه روز از خديجه سلام الله علیها دورى كن. پيامبر صلی الله علیه وآله به اين دستور عمل كرد و به غار حرا رفت. 
حضرت در اين دورۀ چهل روزه، روزها را به روزه و شبها را به نيايش گذراند. به خديجه نيز پيام فرستاد كه «نيامدن من نه از روى بى‏مهرى؛ كه به حكم وظيفه و تكليف الهى است». 
به تدريج آخرين شب ميقات فرا رسيد، هنگام افطار غذايى بهشتى برايش نازل شد و حضرت با آن افطار كرد و ديگر بار براى عبادت برخاست؛ امّا فرمان الهى چنين رسيد كه: «به سمت خانه برو و با خديجه سلام الله علیها باش» و اين چنين بود كه پيامبر صلی الله علیه وآله به سوى خانه آمد و نور فاطمه سلام الله علیها در دامان خديجه سلام الله علیها جاى گرفت. ⁽¹⁰⁾ 
رسول خدا صلی الله علیه وآله خود در موقعيتهاى مختلف از نحوۀ شكل‏گيرى نور فاطمه سلام الله علیها سخن مى‏گفت و از تمام آنها به يك حقيقت واحد؛ يعنى، آسمانى بودن فاطمه تأكيد مى‏نمود. ⁽¹¹⁾ 

2. نذر خديجه سلام الله علیها 
هنگامى كه حضرت خديجه سلام الله علیها، فاطمه سلام الله علیها را باردار بود، مانند «حنّه» مادر مريم سلام الله علیها چنين نذر كرد: «خدايا من از مادر مريم بهترم و محمّد صلی الله علیه وآله، شوهرم، از عمران، شوهر مادر مريم سلام الله علیها، برتر. اين كودكى را كه در رحم دارم، براى تو «مُحَرَّر» كردم. آزادش كردم كه پس از رشد تا آخر عمر در خدمت مسجد و دين بماند و از عبادت كنندگان مسجد شود. جبرئيل از طرف خداوند بر پيامبر صلی الله علیه وآله نازل شد و عرض كرد: «به خديجه سلام الله علیها بگو خداوند فرمود: «لا اعتاقَ قَبْلَ المُلكِ خَلّى بَينى و بين صَفِيّتى فَاِنّى اَمْلكُها و هى اُمُّ الائمةِ و عَتيقى من النارِ؛ ⁽¹²⁾ آزاد كردن قبل از ملكيت روا نيست. اين فرزندِ برگزيده‏ام را به من واگذار. او مملوكۀ من و مادر امامان است و من او را از آتش آزاد كرده‏ام.» و البته اين چنين مهر و علاقۀ مادرى به واگذارى فرزندش جهت خدمت و بندگى خدا، خود گوياى بُعدى ديگر از فضايل بى‏كران حضرت خديجۀ كبرى سلام الله علیها است. 

3. مونس مادر 
همان گونه كه شكل‏گيرى وجود حضرت فاطمه سلام الله علیها شگفت‏انگيز است، دوران حمل او نيز قضاياى عجيبى را در پى‏داشت كه سخن گفتن او با مادر از جملۀ اين شگفتيهاست. از جمله زمانى كه كفّار از پيامبر اسلام صلی الله علیه وآله خواستند ماه را دو نيم كند، خديجه سلام الله علیها از چنين درخواست عجيبى هراسان شده بود و در دل احساس ناراحتى مى‏كرد. او با خود گفت: «زهى تأسف براى كسانى كه محمّد را تكذيب مى‏كنند، با اينكه او از طرف پروردگار فرستاده شده است.» 
در اين لحظات كه خديجه سلام الله علیها دلشوره عجيبى داشت، به ناگاه فاطمه سلام الله علیها لب به سخن گشود و خديجه سلام الله علیها با تمام وجود صداى او را شنيد كه مى‏گفت: 
«اى مادر! نترس و محزون نباش، خدا با پدر من است.» ⁽¹³⁾ 

4. نامگذارى 
روايات فراوان حكايت از آن دارند كه نام آسمانى «فاطمه» از سوى خداوند متعال براى دختر رسول‏الله صلی الله علیه وآله انتخاب شد و پيامبر صلی الله علیه وآله بر اين اساس نام او را فاطمه نهاد تا همه بدانند او از بديها بركنار است،⁽¹⁴⁾ شيعيان راستين او در پناهش از آتش جهنّم محفوظ مى‏مانند، ⁽¹⁵⁾ به سبب او طمع دشمنان اسلام از وراثت پيامبر صلی الله علیه وآله قطع مى‏شود ⁽¹⁶⁾ و دانش همراه شير به او ارزانى مى‏گردد. ⁽¹⁷⁾ 
يكى از رواياتى كه بر آسمانى بودن اين نام تأكيد دارد، روايت پيامبر اكرم صلی الله علیه وآله است كه فرمود: «... جبرئيل آن سيب (خداوند نور فاطمه سلام الله علیها را به شكل سيب در آورده بود) را از بهشت براى من آورد... و گفت: اين سيبى است كه خداوند به عنوان هديه از بهشت براى تو فرستاده است. من سيب را گرفتم و به سينۀ خود چسباندم، جبرئيل به من گفت: خداوند مى‏فرمايد: اين سيب را بخور! وقتى سيب را پاره كردم، نورى از آن برخاست كه من ترسيدم.
جبرئيل پرسيد: چرا نمى‏خورى؟ بخور و نترس. اين نور كسى است كه نام او در آسمان منصوره است و در زمين فاطمه. من از علّت آن پرسيدم، گفت: چون در زمين شيعيانش را از آتش جهنم و دشمنانش را از محبت خود قطع كرده و در آسمان دوستداران خود را يارى مى‏كند. چنان كه خدا مى‏فرمايد: «يَوْمَئِذٍ يَفْرَحُ الْمُؤْمِنُونَ بِنَصْرِ اللَّهِ يَنْصُرُ مَنْ يَشاءُ » ⁽¹⁸⁾؛ 
امام موسى بن جعفر(ع) دليل اين نامگذاری را چنين بيان مى‏فرمايد: «خداوند مى‏دانست كه پيامبرش از قبايل زيادى دختر خواهد گرفت و هر يك نيز در جانشينى او طمع خواهند كرد. به همين جهت وقتى فاطمه سلام الله علیها به وجود آمد، او را فاطمه ناميد؛ زيرا كه خبر داد خلافت او در شوهر و فرزندان فاطمه سلام الله علیها خواهد بود. به اين ترتيب با ولادتش از ديگران نسبت به خلافت قطع طمع شد.» ⁽¹⁹⁾ 
همچنين طبق فرمودۀ امام باقر علیه السلام اين نام از سوى خداوند به پيامبر صلی الله علیه وآله القا شد و او نام دخترش را فاطمه گذاشت. حضرت مى‏فرمايد: «وقتى حضرت سيدة النساء سلام الله علیها متولّد شد، خداوند فرشته‏اى را فرستاد، او بر زبان پيامبر صلی الله علیه وآله جارى گردانيد كه آن حضرت را فاطمه بنامد. پس به فاطمه سلام الله علیها خطاب كرد كه: تو را به علم بريدم از جهل و تو را بريدم از حائض شدن....» ⁽²⁰⁾ 

نامها و القاب حضرت فاطمه سلام الله علیها 
نامها و القاب حضرت فاطمه سلام الله علیها هر يك بيان كنندۀ گوشه‏اى از شخصيت نورانى او هستند، از اين روى مى‏توان آشنايى با اين نامها را سرفصل و منبعى مختصر و مطمئن براى شناخت همه جانبۀ او دانست. در اين بخش برخى از نامها و القاب او را برمى‏شمريم. 
سيده (بانو)، انيسه حوراء (انسان بهشتى)، نوريه (موجودى از نور)، حانيه (دلسوز فرزندان)، عذراء (دوشيزه)، كريمه (بزرگوار)، رحيمه (با محبت)، شهيده (شهيد شده ـ گواه)، عفيفه (پاكدامن)، قانعه (كم توقع)، رشيده (به حد رشد رسيده)، شريفه (شرافتمند)، حبيبه (دوست)، محرّمه (گرامى)، صابره (پايدار)، سليمه (بى‏عيب)، مكرّمه (بزرگوار)، صفيّه (برگزيده)، عالمه (دانشمند)، عليمه (دانا)، معصومه (بى‏گناه)، مغصوبه (حقش غصب شده)، مظلومه، ميمونه (با بركت)، منصوره (يارى شده)، محتشمه (با احترام)، جميله، جليله، معظّمه، حاملة البلوى بغير شكوى (بلاكش بى‏شكايت)، حليفة العبادة و التقوى (قسم خورده پرستش و پرهيزكارى)، حبيبة الله، بنت الصفوة (دختر برگزيده)، ركن الهدى (پايه هدايت)، آية النبوّة، شفيعة العصاة (شفاعت كنندۀ گناهكاران)، أمّ الخيرة (مادر نيكوكاران)، تفّاحة الجنّة (سيب بهشتى)، مطهّره، سيدة النساء، بنت المصطفى صلی الله علیه وآله، صفوة ربّها (برگزيدۀ پروردگارش)، موطن الهدى (جايگاه هدايت)، قرّة عين المصطفى (نور چشم پيامبر)، بضعة المصطفى صلی الله علیه وآله (پارۀ تن پيامبر)، مهجة قلب المصطفى صلی الله علیه وآله، بقية المصطفى (بازمانده پيامبر)، حكيمه، فهيمه، محزونه، مكروبه (دل شكسته)، عابده، زاهده، قوامه (شب زنده‏دار)، باكيه (گريه كننده)، بقية النبوة، صوّامه (بسيار روزه‏گير)، عطوفه، رئوفه، حنّانه (غمخوار و با محبت)، بِرّه (نيكوكار)، شفيعه، انّانه (دردمند)، والدة السبطين (مادر دو نواده پيامبر)، دوحة النبى (شاخسار پيامبر)، نور سماوى (نور آسمانى)، زوجة الوصى (همسر جانشين پيامبر)، بدر تمام (ماه شب چهارده)، غرّة غرّاء (سپيدروى نورانى)، روح ابيه، درّة بيضاء (گوهر تابناك)، واسطة قلادة الوجود (حلقه اتصال زنجيره هستى)، درّة بحر الشرف و الجود (درّ درياى شرف و سخاوت)، وليّة الله (دوست خدا)، سرّالله، امينة الوحى (امين وحى الهى)، عين الله (ديدۀ خدايى)، مكينة فى عالم السماء (دارندۀ جايگاه در عالم آسمان)، جمال الآباء (موجب زيبايى پدران)، شرف الابناء، درّة بحر العلم و الكمال، جوهرة العزّة و الجلال، قطب رحى المفاخر السّنية (چرخ آسياى افتخارات والا)، مجموعة المآثر العلية (گرد آورندۀ يادگارهاى برين)، مشكوة نور الله (چراغدان نور خدا)، زجاجة (شيشه نور خدا)، كعبة امال اهل الحاجة، ليلة القدر، ليلة مباركة، ابنة من صلّت به الملائكه، قرار قلب امّها، عالية المحل (بلند جايگاه)، سرّ العظمة، مكسورة الضلع (پهلو شكسته)، رفيض الصدر (سينه شكسته)، مغصوبة الحق، خفىّ القبر، مجهولة القدر، ممتحنه (آزمايش شده)، المظلوم زوجها، المقتول ولدها و كوثر. ⁽²¹⁾ 

دوران زندگى 
وقايع دوران كوتاه زندگى حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها را مى‏توان براساس واقعه، ‌سال وقوع و سن فاطمه زهرا سلام الله علیها به ترتيب زير ترسيم كرد: 
1. تولد فاطمه سلام الله علیها، 20 جمادى الثانیه، پنجم بعثت، تولد فاطمه. 
2. محاصرۀ شعب ابي‌طالب، سال هفتم بعثت، 2 ساله. 
3. وفات ابوطالب وخديجه، سال دهم بعثت، 5 ساله. 
4. هجرت به مدينه، سال سيزدهم بعثت، 8 ساله. 
5. ازدواج حضرت زهرا سلام الله علیها، سال شانزدهم بعثت، 11 ساله. 
6. وفات پيامبر صلی الله علیه وآله، سال بيست و سوم بعثت، 18 ساله. 
7. شهادت فاطمه سلام الله علیها، 75 روز بعد از رحلت پيامبر صلی الله علیه وآله، 18 ساله و... . 
دورۀ كودكى (قبل از هجرت) 
اين دوره همزمان با اوج دعوت رسول خدا صلی الله علیه وآله و از طرف ديگر فشارهاى مشركان مكه بود؛ زيرا حدود يك سال از دعوت علنى پيامبر صلی الله علیه وآله مى‏گذشت و مشركان به دليل رويكرد طبقۀ فقير به پيامبر، بى‏اندازه به خشم آمده بودند. در صفحات تاريخ موارد زيادى از اين آزار و اذيتها را مى‏يابيم كه گاه در حضور فاطمۀ زهرا سلام الله علیها انجام مى‏شده است كه نمونه‌اي ذكر مى‏شود. 
«عبدالله بن مسعود» مى‏گويد: «هيچ وقت رسول خدا صلی الله علیه وآله را نديده بودم كه به قريش نفرين كند؛ مگر يك روز كه پيامبر صلی الله علیه وآله در حال نماز بود و عده‌اي از قريش نشسته بودند و نزديك آن‏ها بچه‌دان شترى افتاده بود. آنها با خود گفتند: آيا كسى مى‏تواند اين بچه دان شتر را بردارد و بر پشت پيامبر صلی الله علیه وآله بگذارد؟ يكى از آن جمع برخاست و بچه دان را برداشت و بر پشت پيامبر صلی الله علیه وآله انداخت. در اين لحظه پيامبر صلی الله علیه وآله در حال سجده بود. فاطمه سلام الله علیها خود را به پدر رساند و آن را از پشت پدر برداشت و سر و صورت او را تميز كرد. 
صحنه غمبارى بود و پيامبر صلی الله علیه وآله چنان از اين بى‏حرمتى غمگين شد كه بعد از نماز عرض كرد: خدايا! خودت به حساب اينها برس! آن گاه يك به يك اهانت كنندگان را اسم برد و فرمود: خدايا! بر توست جزاى عتبه فرزند ربيعه، خدايا! بر توست جزاى شيبه فرزند ربيعه، خدايا! خودت كار ابوجهل را تمام كن. خدايا! خودت به حساب عقبه فرزند ابى معيط برس. خدايا! خودت ابىّ بن خلف و اميّة بن خلف را نابود فرما.» 
ابن مسعود در ادامه مى‏گويد: «دعاى پيامبر صلی الله علیه وآله به اجابت رسيد و در جنگ بدر همۀ اين افراد به دست پيامبر صلی الله علیه وآله و على علیه السلام كشته شدند. جنازه‏هاى آنها را بعد از قتل به چاه ريختند و ابىّ و اميه چون قوى هيكل بودند، ابتدا پيكرشان را قطعه قطعه كردند، سپس در چاه انداختند.» ⁽²²⁾ 
در هر صورت فاطمه سلام الله علیها سالهاى آغازين رشد و نمو خود را در محيطى پر از خفقان، و هراس انگيز و ناامن مى‏گذراند. او هنوز كودكى 2 ساله بود كه واقعۀ تلخ شعب ابى‏طالب علیه السلام را تجربه كرد. براساس اين واقعه كه به توطئه ابوسفيان در جلسۀ مشورتى «دار الندوه» اتخاذ شد، آنان در سال هفتم هجرى تعهدنامه‏اى نوشتند كه به موجب آن قرار شد هيچ نوع مواد غذايى به محمّد و پيروانش نفروشند، هيچ چيز از آنها نخرند، هيچ نوع معامله‏اى با آنان ننمايند؛ و معاشرت و رابطه‏اى نداشته باشند، به آنها دختر ندهند و از آنان دختر نگيرند، و در هر حادثه‏اى كه روى داد به طرفدارى از مخالفان آنان برخيزند. جمعيّت حاضر بعد از امضاى تعهدنامه برخاستند و به سوى كعبه رفتند. ورقۀ تعهدنامه را در داخل كعبه نهادند و در برابر بتها قسم ياد كردند كه به پيمان خود وفادار بمانند. اين پيمان موجب شد حتّى به مسلمانان آذوقه هم نفروشند. و عرصه را چنان برايشان تنگ كردند كه آنان ناچار شدند، از مكّه خارج شوند و در درّه‏اى به نام شعب ابوطالب پناه گيرند. 
ابوطالب، خديجه سلام الله علیها، فاطمه سلام الله علیها و... در بين اين جمع بودند. دوستان ابوطالب و خديجه برايشان به طور مخفيانه غذا مى‏آوردند و پيامبر صلی الله علیه وآله اين آذوقه را بين اصحاب تقسيم مى‏كرد. اين سكونت اجبارى سه سال طول كشيد و البته در تمام سختيها و گرفتاري‏ها فاطمۀ كم سن‌وسال نيز همراه پدر و شريك سختي‏هاى او بود. ⁽²³⁾ 

وفات مادر 
به فاصله‏اى اندك از پايان محاصرۀ شعب ابوطالب، عموى پيامبر صلی الله علیه وآله و خديجه سلام الله علیها وفات يافتند و فاطمه سلام الله علیها در پنج سالگى مادر خود را از دست داد. آرى آن شب ديگر چشمان مهربان خديجه سلام الله علیها نمى‏توانست چشم معصوم فاطمه سلام الله علیها را ببيند، به همين جهت بانوان حاضر فاطمه سلام الله علیها را بيرون بردند و به اين ترتيب اولين بانويى كه اسلام را پذيرفت، درگذشت. 
امام صادق علیه السلام ‏فرمود: «وقتى خديجه سلام الله علیها از دنيا رفت، فاطمه سلام الله علیها نزد پدر آمد، او كه مضطرب بود، پرسيد: مادرم كجاست؟ حضرت به او جواب نداد؛ اما فاطمه سلام الله علیها دست بردار نبود و پشت سرهم از مادر مى‏پرسيد. از اهل خانه نيز سراغ مادرش را مى‏گرفت. در آن حال جبرئيل از جانب خداوند نازل شد و به پيامبر صلی الله علیه وآله گفت: پروردگارت امر مى‏كند به فاطمه سلام الله علیها سلام برسان و بگو: مادر تو در خانه‏اى از خانه‏هاى بهشت است كه از نى ساخته شده است و نيها را در طلا نصب كرده‏اند، ستون‏هاى آن از ياقوت سرخ است و در ميان قصر آسيه سلام الله علیها، زن فرعون، مريم سلام الله علیها، دختر عمران هستند. 
و اين چنين بود كه قلب فاطمه سلام الله علیها آرام گرفت و گفت: حق تعالى سالم از نقص و عيب است و سلامتيها از اوست و سلامها به او برمى‏گردد.» ⁽²⁴⁾ 
از آنجا كه پيامبر صلی الله علیه وآله دو تن از استوارترين حاميان خود را از دست داده بود، فرصتى طلايى براى آزار و اذيت و حتى نابودى حضرت پيامبر صلی الله علیه وآله فراهم شده بود. در اين شرايط فرزند خردسال رسول خدا صلی الله علیه وآله با انبوهى از حزن و غم و مظلوميت پدر رو به رو شد. ابن هشام يكى از اين مصيبتها را اين گونه نقل مى‏كند: 
«پس از رحلت ابوطالب، روزى يكى از سفيهان جلوى پيامبر صلی الله علیه وآله را گرفت و مقدارى خاك بر سرش ريخت. رسول خدا صلی الله علیه وآله همچنان كه خاكها روى سرش بود، به خانه آمد. يكى از دختران ـ كه فاطمه بود ـ برخاست و خاكها را از سر و روى پدر پاك كرد و گريست. رسول خدا صلی الله علیه وآله او را دلدارى داد و فرمود: دختركم گريه نكن! خدا پدرت را محافظت خواهد كرد.» ⁽²⁵⁾ 
اين فشارها همچنان ادامه داشت تا اين كه در سال سيزدهم بعثت پيامبر صلی الله علیه وآله به مدينه هجرت كرد. حضرت بعد از خروج خود از مكه، به حضرت على علیه السلام پيام فرستاد كه فاطمه سلام الله علیها و تعدادى از زنان را به مدينه بياورد و مسلمانان را نيز به هجرت دعوت كند. وقتى پيام رسيد، فاطمه سلام الله علیها همراه «فاطمه بنت اسد سلام الله علیها» و«فاطمه بنت زبير» با كمك على علیه السلام سوار بر شتر، عازم مدينه شدند. 
البته در مسير كفّار راه را بر كاروان بستند؛ امّا على علیه السلام با رشادت يكى از مهاجمان را به هلاكت رساند و به اين ترتيب كاروان سالم به منزل رسيد. ⁽²⁶⁾ 

فاطمه سلام الله علیها بعد از هجرت 

ازدواج با على علیه السلام 
در اين دوره پيامبر اكرم صلی الله علیه وآله با ام سلمه ازدواج كرد و سرپرستى و تربيت فاطمه سلام الله علیها را به او سپرد؛ ولى فاطمه سلام الله علیها نورى الهى بود كه خود به ديگران نور مى‏بخشيد. ام سلمه مى‏گويد: «به خدا قسم من از او ادب مى‏آموختم و او را نيازى به آموختن آداب از من نبود و همه چيز را بهتر از من و ديگران مى‏دانست.» ⁽²⁷⁾ 
روايات فراوانى حاكى از عشق و علاقه و مهر پدرى رسول خدا صلی الله علیه وآله نسبت به فاطمه سلام الله علیها در اين دوره نقل شده است. ابراز علاقه‏اى كه گاه تا ابراز حسادت برخى از همسران وى نيز مى‏كشيد؛ ⁽²⁸⁾ امّا مهم‏ترين حادثه در اين دوره را مى‏توان ازدواج فاطمه سلام الله علیها با على علیه السلام دانست. شيخ مفيد و ابن طاووس زمان ازدواج را شب پنج‏شنبه، بيست‏و يكم ماه محرم سال سوم هجرى دانسته‏اند. ⁽²⁹⁾ 

خواستگارى على علیه السلام از فاطمه سلام الله علیها 
ابوبكر، عمر و سعد بن معاذ در مسجد بودند كه سخن از ازدواج فاطمه سلام الله علیها به ميان آمد. ابوبكر گفت: «بزرگان قريش از او خواستگارى كرده‏اند؛ ولى پيامبر صلی الله علیه وآله جواب داده كه امر او با پروردگار است. اگر بخواهد او را تزويج خواهد كرد؛ ولى اين على علیه السلام پيرامون خواستگارى تا به حال چيزى نگفته است. كسى هم به على علیه السلام پيشنهادى نكرده است. فكر مى‏كنم چيزى جز تنگدستى مانع تقاضاى او نيست و البته مى‏دانم خدا و پيامبر صلی الله علیه وآله هم فاطمه سلام الله علیها را فقط براى او نگاه داشته‏اند.» ابوبكر به عمر و سعد بن معاذ گفت: «برخيزيد به نزد على علیه السلام برويم و از او بخواهيم به خواستگارى برود و اگر تنگدستى را بهانه كرد، ما كمكش مى‏كنيم.» سعد بن معاذ گفت: «بسيار درست گفتى.» 
آن گاه برخاستند و به خانۀ على علیه السلام رفتند؛ امّا او را در خانه‏اش نيافتند. در آن موقع روز على علیه السلام شتر خود را براى آب كشى به باغ مردى از انصار برده بود تا اجرتى بگيرد. آنها نيز به باغ رفتند و خدمت حضرت رسيدند. ابوبكر گفت: «اى على! هيچ ويژگى‌اي وجود ندارد كه تو در آن از همه پيشى نگرفته باشى، رابطۀ تو با پيامبر صلی الله علیه وآله از جهت خويشاوندى، همنشينى دايمى، يارى و روابط معنوى معلوم است. تمام بزرگان فاطمه سلام الله علیها را خواستگارى كرده‏اند؛ ولى پيامبر صلی الله علیه وآله هيچ يك را نپذيرفت و فرمود امر او با پروردگار است. پس چه مانعى وجود دارد كه نمى‏توانى خواستگارى كنى؟ من گمان دارم خدا و پيامبر صلی الله علیه وآله، او را براى تو نگاه داشته‏اند.»
امير المؤمنين علیه السلام با شنيدن اين جملات متأثر شد و فرمود: «... كيست كه فاطمه سلام الله علیها را نخواهد؛ امّا به خاطر تنگدستى از اظهار تمايل خود شرم دارم.» آن گروه به هر صورت بود او را راضى كردند. على علیه السلام [جهاز] شتر خود را گشود و به خانه آورد. آن گاه نعلين پوشيد و راهى منزل رسول خدا صلی الله علیه وآله شد. تا على علیه السلام در زد، ام سلمه پرسيد: «كيستى؟» قبل از آنكه على علیه السلام جواب دهد، پيامبر صلی الله علیه وآله فرمود: «اى ام سلمه! برخيز و در را باز كن. او مردى است كه خدا و رسول صلی الله علیه وآله را دوست دارد و خدا و رسول نيز او را دوست دارند.» 
ام سلمه پرسيد: «پدر و مادرم فداى تو باد! كيست كه تو در حق او چنين مى‏گويى، با اينكه او را هنوز نديده‏اى؟» حضرت فرمود: «ساكت باش اى ام سلمه! كه اين مردى است كه سفاهت ندارد و زود از جا به در نمى‏رود. اين برادر و پسر عم من و محبوب‏ترين خلق خدا نزد من است.» 
ام سلمه مى‏گويد: «من جستم تا زود در را باز كنم كه لباسم به پايم پيچيد و چيزى نمانده بود به زمين بخورم. وقتى در را باز كردم، على علیه السلام را ديدم. از حيا و شرم سر به زير افكنده بود. 
بعد از درخواست پيامبر صلی الله علیه وآله پيرامون حاجت خود گفت: پدر و مادرم فداى تو باد! مى‏دانى يا رسول‏الله! كه وقتى من كودك بودم مرا از عموى خودت ابوطالب و فاطمه بنت اسد سلام الله علیها گرفتى. از غذاى خود به من دادى و با آداب خود مرا تربيت كردى. نسبت به من از پدر و مادر مهربان‌تر بودى. حق تعالى مرا به بركت تو هدايت كرد و... . 
يا رسول‏الله! به درستى كه تو ذخيرۀ من در دنيا و آخرت هستى. به آن كرامتها كه حق تعالى به بركت تو نسبت به من كرده مى‏خواهم همسر و خانه داشته باشم و نزد شما براى خواستگارى آمده‏ام.» 
ام سلمه گفت: «در اين هنگام چهرۀ رسول خدا صلی الله علیه وآله از شنيدن آن سخنان شكفته شد و با تبسّم به او گفت: آيا خود چيزى دارى كه او را به تو تزويج كنم؟ حضرت پاسخ داد: پدر و مادرم فدايت! به خدا سوگند چيزى از دارايى من از شما پنهان نيست؛ شمشيرى دارم و زرهى و شترى كه با آن آب مى‏كشم و مالك چيز ديگرى نيستم. رسول خدا صلی الله علیه وآله فرمود: شمشير تو براى جهاد و شتر براى آب كشى نخلستان و رفع نياز اهل خود و سفر لازم است. تو را به زره تزويج كردم و به آن راضى هستم. اى على! مى‏خواهى بشارتى به تو بدهم؟ عرض كرد: بلى يا رسول الله! پيامبر صلی الله علیه وآله فرمود: بشارت باد بر تو! به درستى كه خداوند فاطمه سلام الله علیها را به تو تزويج كرد در آسمان پيش از آنكه من او را به تو در زمين تزويج كنم... .» ⁽³⁰⁾ 
بعد از اين امور، مراسم اعلام عمومى و تأييد پيامبر صلی الله علیه وآله و سپس وليمه دادن انجام شد، و بعد از يك ماه امام على علیه السلام حضرت زهرا سلام الله علیها را به خانه برد. ⁽³¹⁾ 

همسردارى فاطمه سلام الله علیها 
در حديثى مى‏خوانيم كه پيامبر اسلام صلی الله علیه وآله از على علیه السلام پرسيد: «كَيْفَ وَجَدْتَ أَهْلَكَ؟ قَالَ: نِعْمَ الْعَوْنُ عَلَى طَاعَةِ اللَّهِ، وَ سَأَلَ فَاطِمَةَ، فَقَالَتْ: خَيْرُ بَعْلٍ؛ ⁽³²⁾ (اي علي) فاطمه سلام الله علیها، همسرت را چگونه يافتى؟ گفت: بهترين يار بر اطاعت [و بندگى] خداوند، و [سپس] از فاطمه سلام الله علیها سؤال كرد: گفت: او بهترين شوهر است.» 
حضرت فاطمه سلام الله علیها در موقعيتى بسيار حساس و بحرانى در خانه حضرت على علیه السلام زندگى مى‏كرد؛ چرا كه سپاه اسلام هميشه در حال آماده باش بود و در هر سال، چندين جنگ واقع مى‏شد و امام على علیه السلام در تمام يا اكثر آن جنگها شركت داشت. هرگاه با پيكري خسته به خانه باز مى‏گشت، از مهربانيها، دلگرميها و نوازشهاى همسر عزيزش كاملاً برخوردار مى‏شد؛ زخمهاى تنش را شستشو مى‏كرد و لباسهاى خون آلود او را مى‏شست، ⁽³³⁾فداكاريها و شجاعتهايش را مى‏ستود، و بدين وسيله دلش را گرم و براى جنگ آينده آماده‏اش مى‏نمود. 
حضرت على علیه السلام مى‏فرمايد: «وَ لَقَدْ كُنْتُ أَنْظُرُ إِلَيْهَا فَتَنْكَشِفُ عَنِّي الْهُمُومُ وَ الْأَحْزَان؛ ⁽³⁴⁾ به راستى هميشه اين گونه بود كه وقتي به او نگاه مى‏كردم، و تمام غمها و غصه‌هايم برطرف مى‏شد.» 
حضرت فاطمه سلام الله علیها هرگز بدون اجازه على علیه السلام از خانه خارج نشد و هيچ‏گاه او را غضبناك نكرد. او در ساعات وداع خويش به على علیه السلام گفت: «يَا ابْنَ عَمِّ! مَا عَهِدْتَنِي كَاذِبَةً وَ لَا خَائِنَةً وَ لَا خَالَفْتُكَ مُنْذُ عَاشَرْتَنِي فَقَالَ علیه السلام مَعَاذَ اللَّهِ أَنْتِ أَعْلَمُ بِاللَّهِ وَ أَبَرُّ وَ أَتْقَى وَ أَكْرَمُ وَ أَشَدُّ خَوْفاً مِنَ اللَّهِ مِنْ أَنْ أُوَبِّخَكِ بِمُخَالَفَتِي؛ ⁽³⁵⁾ پسر عمو! هرگز مرا دروغگو و خائن نيافتى، از روزى كه با من معاشرت كردى، با دستورات تو مخالفت نكردم. امام على علیه السلام فرمود: [اى دختر پيامبر!] معاذ الله [كه تو در خانه من بدرفتارى نموده باشى؛ زيرا] مراتب خداشناسى، نيكوكارى، پرهيز كارى، بزرگى و خداترسى تو به حدى است كه جاى ايراد و خرده‏گيرى در مورد مخالفت‏ با من ندارد.» 

حضرت فاطمه سلام الله علیها و زندگى مشترك 
همان گونه كه ازدواج فاطمه سلام الله علیها و على علیه السلام بر پايۀ ملاكهاى انسانى و كمالات آسمانى شكل گرفت، ادامه و قوام زندگى آن دو نيز خود حكايت از ايثار، گذشت، فداكارى و خداجويى آنان دارد. در اين بخش به برخى از ارزشها در زندگى حضرت زهرا سلام الله علیها اشاره مى‏كنيم: 

1.رضايت شوهر 
اميرمؤمنان علیه السلام مى‏فرمود: «تا فاطمه سلام الله علیها زنده بود كارى نكردم كه او را به خشم آورد و بر هيچ كارى او را مجبور نكردم. او نيز هيچ گاه مرا به خشم نياورد و در هيچ كارى از من نافرمانى نكرد. به راستى هر وقت به او نظر مى‏كردم، غم و اندوهم برطرف مى‏شد.» ⁽³⁶⁾ 

2. تقسيم كار 
روزي حضرت على علیه السلام و فاطمه سلام الله علیها نزد پيامبر صلی الله علیه وآله آمدند و تقاضا كردند كارهاى خانه و زندگى را براى هريك معين كند. پيامبر صلی الله علیه وآله، كارهاى داخلى منزل را براى فاطمه سلام الله علیها و بيرون از خانه را براى على علیه السلام تعيين فرمود. حضرت فاطمه سلام الله علیها عرض كرد: «فقط خدا مى‏داند كه من چقدر خوشحالم از اينكه رسول خدا صلی الله علیه وآله مرا مأمور به كارهايى نكرد كه فقط از عهده مردان بر مى‏آيد.» ⁽³⁷⁾ در عمل نيز چنين شد. امام صادق علیه السلام مى‏فرمود: 
«رسم اين بود كه على علیه السلام آب و هيزم مى‏آورد و فاطمه سلام الله علیها آرد آسياب مى‏كرد....» ⁽³⁸⁾ 

3. ساده زيستى 
سلمان از ملاحظۀ لباسهاى ساده، كم قيمت و كهنۀ حضرت زهرا سلام الله علیها تعجب كرد. روزي حضرت سلام الله علیها نزد رسول خدا صلی الله علیه وآله رفت و عرض كرد: «يا رسول الله! سلمان از لباس من تعجّب كرده است. سوگند به خدايى كه تو را به حق مبعوث كرد، من و على علیه السلام پنج سال است كه چيزى نداريم به جز پوست قوچى كه روزها شترمان روى آن علف مى‏خورد و شب آن را فرش خود مى‏كنيم و نيز بالش ما چرمى است كه از ليف خرما درست شده است.» ⁽³⁹⁾ 
و اما سلمان خود مى‏گويد: «روزى حضرت فاطمه سلام الله علیها را ديدم كه چادرى وصله‏دار و ساده بر سر دارد. در شگفت ماندم و گفتم: عجبا! دختران پادشاه ايران و قيصر روم بر كرسيهاى طلايى مى‏نشينند و پارچه‏هاى زربفت به تن مى‏كنند و اين دختر رسول خداست كه نه چادرهاى گران قيمت بر سر دارد و نه لباسهاى زيبا. فاطمه سلام الله علیها در جوابم فرمود: «اى سلمان! خداى بزرگ لباسهاى زينتى و تختهاى طلايى را براى ما در روز قيامت ذخيره كرده است.»⁽⁴⁰⁾ 

4.تحمل سختى كار 
روزى رسول خدا صلی الله علیه وآله به خانه حضرت فاطمه سلام الله علیها آمد، او را ديد كه لباسى از پشم شتر دارد و با دست آسياب را مى‏گرداند و در همان حال فرزند خود را شير مى‏دهد. پيامبر صلی الله علیه وآله با ديدن اين وضع، متأثر شد و گريست، و فرمود: «اى دخترگرامى! امروز تلخيهاى دنيا را براى شيرينيهاى آخرت بچش.» 
فاطمه سلام الله علیها عرض كرد: يا رسول‏الله! خدا را بر نعمت‏هايش حمد مى‏كنم و بر كرامتهايش شكر مي‌گذارم. آن گاه اين آيه نازل شد: «وَ لَسَوْفَ يُعْطيكَ رَبُّكَ فَتَرْضی»؛ ⁽⁴¹⁾ «حق تعالى در قيامت آن قدر به تو خواهد داد كه راضى شوى.» ⁽⁴²⁾ 
---------------------------------------------------------------------------1) محمدجواد غفورزاده (شفق). 

منبع : کتاب حضرت زهرا(سلام الله علیها) / معاونت تبلیغ و آموزشهای کاربردی حوزه‏ علمیه قم/ چاپ اول-1390 

مرجع: سایت ذی طوی